Τελικά ο αθλητισμός είναι υγεία; Υπάρχουν «κόκκινες γραμμές» και ασφαλείς ηλικίες; Γιατί η καρδιά των αθλητών σταματά; Υπάρχουν απαντήσεις σ’ αυτά τα ερωτήματα;
Τα τελευταία χρόνια όλοι μας έχουμε ακούσει για περιστατικά στον αθλητισμό που σχετίζονται με την καρδιά.
Τα τελευταία αφορούσαν σ’ αυτό με τη μοιραία κατάληξη του 45χρονου παλαίμαχου ποδοσφαιριστή Γιώργου Ξενίδη και από το εξωτερικό, του 38χρονου τερματοφύλακα της Πόρτο και επί χρόνια της Ρεάλ, Ικερ Κασίγιας, ο οποίος στάθηκε τυχερός.
Η «Κ» συνομίλησε με τρεις ιατρούς και πήρε πολύ σημαντικές απαντήσεις. «Υπάρχει ένα πολύ καθοριστικό όριο στις ηλικίες των αθλουμένων. Τα -35 έτη και τα +35, σε συνδυασμό πάντα με κληρονομικότητα, ντόπινγκ και κάπνισμα», μας λέει ο ειδικός καρδιολόγος Βασίλειος Αντωνάκης και συνεχίζει: «Στα +35 ο αιφνίδιος θάνατος έχει να κάνει με την εκδήλωση της στεφανιαίας νόσου, δηλαδή των στενωμένων στεφανιαίων αρτηριών. Βασικός στόχος είναι να εντοπίσουμε αν υπάρχει πιθανή ισχαιμία μυοκαρδίου (δηλαδή στενωμένες στεφανιαίες αρτηρίες), που δεν φαίνεται στην καθημερινότητα, αλλά μπορεί να παρουσιαστεί πάνω στην άσκηση. Στους -35, έχουμε να κάνουμε με υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια, αρρυθμιογόνο δυσπλασία, συγγενείς παθήσεις στεφανιαίων αγγείων, μυοκαρδίτιδες, δηλαδή οι φλεγμονές του μυοκαρδίου που κυρίως προέρχονται από ιούς και είναι δύσκολο να εντοπιστούν, όπως και οι κληρονομούμενες παθήσεις που εκδηλώνονται με αρρυθμίες. Αυτά θέλουν ιδιαίτερο έλεγχο».
Ο κ. Πάνος Σταματόπουλος, καρδιολόγος ειδικός στην αθλητική καρδιολογία και τέως διευθυντής του Εθνικού Κέντρου Αθλητικών Ερευνών, λέει: «Η εποχή που ζούμε έχει ταυτισθεί με τον αθλητισμό, αλλά η ενασχόληση με τον επαγγελματικό αθλητισμό απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή, ώστε να αποφεύγονται γεγονότα αιφνίδιου θανάτου.
Μια κατηγορία κινδύνου είναι η χρήση απαγορευμένων ουσιών, που εδώ δεν χρειάζεται να πούμε κάτι περισσότερο. Είναι σημαντικό να γίνεται σχολαστικός καρδιολογικός έλεγχος, επειδή τα συμβάντα έχουν αυξηθεί και η επιστημονική προσέγγιση – αξιολόγηση έχει σημαντικό ρόλο για την πρόληψη. Η εξέλιξη της επιστήμης κάνει τον ρόλο του καρδιολόγου απαραίτητη συνθήκη για εξασφάλιση αθλητικής δραστηριότητας. Η ηλικία των 35 ετών διαμορφώνει στατιστικά και τις αιτίες. Κάτω των 35 κυριαρχεί η υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια, ενώ άνω των 35, η στεφανιαία νόσος. Σημαντικός παράγων είναι η κληρονομικότητα και το κάπνισμα».
Ο κ. Σταματόπουλος στέκεται στους επαγγελματίες αθλητές και στην υπόθεση Κασίγιας: «Οι επιβαρύνσεις σε έναν επαγγελματία αθλητή είναι περισσότερες από το παρελθόν και σε καθημερινή βάση. Τεράστιες επιβαρύνσεις. Ο οργανισμός δεν προλαβαίνει να αναπληρώσει στοιχεία απαραίτητα όπως τα ιόντα καλίου, νατρίου, ασβεστίου, μαγνησίου. O Κασίγιας υπέστη οξύ έμφραγμα. Σε παίκτη 38 ετών έπρεπε να έχει γίνει αντιληπτό αν υπήρχαν παράγοντες κινδύνου. Είναι παράξενο για έναν τόσο μεγάλο σύλλογο. Η εκτίμηση από καρδιολόγο περιοδικά είναι απαραίτητη με ευθύνη και του παίκτη. Εχουν υπάρξει αναφορές και στη χώρα μας ότι εκδίδεται δελτίο ικανότητας χωρίς εξετάσεις».
«Οι επαγγελματίες εξ αντικειμένου υπερβάλλουν. Πέραν του ντόπινγκ, αυτοί οι οργανισμοί είναι ιδιαιτέρως φθαρμένοι και στρεσαρισμένοι. Αν ένας επαγγελματίας έχει πυρετό, θα πάρει ένα αντιπυρετικό και θα αγωνισθεί, κάτι το οποίο κρύβει τεράστιους κινδύνους (π.χ. μυοκαρδίτιδα). Ο οργανισμός πρέπει να αναρρώσει πλήρως για να μπει ξανά σε ρυθμούς αγώνων», λέει ο κ. Αντωνάκης και τονίζει για την κατηγορία των +35: «Εδώ υπάρχει μεγάλος κίνδυνος που δεν γνωρίζουν οι άνθρωποι. Η έντονη άσκηση στα +35, δηλαδή να το πούμε απλά, η άσκηση που σε εξαντλεί, δεν είναι άσκηση που φέρνει όφελος (π.χ. ακούω κόσμο που κάνει κρόσφιτ στα 45 ή μαραθωνίους), αλλά κουράζει την καρδιά. Η πολύ έντονη άσκηση κάνει κακό και στους νέους, απλά οι νέοι είναι άφθαρτοι οργανισμοί και αντεπεξέρχονται. Σε κάποιους αθλητές που τερμάτισαν μαραθώνιο, έγινε μαγνητική καρδιάς και ελήφθησαν δείκτες μυοκαρδιακής νέκρωσης, όπου διαπιστώθηκαν παθολογικά ευρήματα. Ενας που θέλει να ασχοληθεί με τον αθλητισμό και όχι με τον πρωταθλητισμό, πρέπει να κάνει μέτρια άσκηση. Να παίρνει μόνο τα οφέλη της και να θυμάται ότι το κάπνισμα επιταχύνει τη φθορά του οργανισμού, εσωτερικά και εξωτερικά».
Υπάρχει όμως και η παιδική κατηγορία αθλητών. «Απαραίτητος είναι ο πλήρης καρδιολογικός έλεγχος. Μεγάλη προσοχή θα πρέπει να δείχνουν τόσο οι προπονητές όσο και οι γονείς στις αντοχές του παιδιού, π.χ. αν μετά την προπόνηση κάνει έντονη ταχυκαρδία, αν αλλάζει ο ρυθμός των χτύπων της καρδιάς ή αν παρουσιάσει δύσπνοια ή τάση για λιποθυμία. Μεγάλο ρόλο παίζει η κληρονομικότητα και αυτό θα πρέπει να επισημανθεί από τους γονείς στον ιατρό», τονίζει χαρακτηριστικά η παιδίατρος και νεογνολόγος Πίτσα Πρεβεδουράκη.
