Η ελληνική αντιμετώπιση της ελονοσίας «πήγε» Καραϊβική
Date:
Tι συνδέει το Παγκόσμιο Κύπελλο Κρίκετ, τις Δυτικές Ινδίες και τις ΗΠΑ, με την Θεσσαλονίκη, τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας (2004), την ελονοσία και τα κουνούπια της Ελλάδας;
Θεωρητικά η εύκολη απάντηση είναι ότι όλα αυτά συνδέονται- περισσότερο- με την ελληνική(εθνική) ομάδα κρίκετ που θα βρισκόταν στην τελική φάση του Παγκοσμίου Κυπέλλου Κρίκετ ICC Ανδρών T20 2024 που συνδιοργανώνουν Δυτικές Ινδίες και ΗΠΑ τον ερχόμενο Ιούνιο, αν προκρινόταν…
Ωστόσο, οι εκπρόσωποι του Οργανισμού Δημόσιας Υγείας της Καραϊβικής( ΚΑRPHA) που πραγματοποίησαν με την συνδρομή του ΠΟΥ ένα μεγάλο διεθνές συνέδριο στη νήσο της Αγίας Λουκίας στράφηκαν νωρίς προς την Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Κεντρική Μακεδονία και την Θεσσαλονίκη για έναν άλλο εξωαγωνιστικό λόγο που σχετίζεται και με την καλύτερη διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλου Κρίκετ: Να πληροφορηθούν πως τα προγράμματα καταπολέμησης κουνουπιών για την προστασία της δημόσιας υγείας που εφαρμόζονται εδώ και χρόνια στη χώρα, καταλήγουν να είναι αποτελεσματικά για την απόσβεση του κινδύνου επανεμφάνισης της ελονοσίας.
«Οι δράσεις αντιμετώπισης της Οικοανάπτυξης για την αποτροπή της επανεγκατάστασης της ελονοσίας στη χώρα μας από το 2011 και μετά αποτελούν ένα παράδειγμα προς μίμηση για τις χώρες της Καραϊβικής είπε χαρακτηριστικά μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ Σπύρος Μουρελάτος, πρόεδρος της Ecodev (Oικοανάπτυξη αε ) που εξειδικεύεται περισσότερα από 25 χρόνια στην καταπολέμηση κουνουπιών, υλοποίησε στο Σχοινιά και σε άλλες περιοχές το μεγαλύτερο πρόγραμμα καταπολέμησης διαβιβαστών στους Ολυμπιακούς της Αθήνας και διαθέτει τον μεγαλύτερο όγκο ψηφιακών δεδομένων (big data)για την αντιμετώπιση των νόσων που μεταδίδουν τα κουνούπια. Προσκεκλημένος του ΠΟΥ στο συνέδριο, ο ίδιος κλήθηκε να είναι ο κεντρικός ομιλητής στην σχετική συνεδρία του KARPHA υπό τον γενικό τίτλο «Δράσεις για την αποτροπή της επανεισαγωγής ελονοσίας, σε χώρες απαλλαγμένες απ αυτήν».
Η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες που έχει αντιμετωπίσει με υποδειγματκό τρόπο τα τελευταία 15 χρόνια τον κίνδυνο επανεμφάνισης της ελονοσίας και γι αυτό το λόγο οι υπεύθυνοι του Ειδικού Προγράμματος Έρευνας και Κατάρτισης για τις Τροπικές Ασθένειες του ΠΟΥ, το Δίκτυο για τις ασθένειες που μεταδίδονται από τα κουνούπια στην Καραϊβική και ο Οργανισμός Υγείας της Καραιβικής συμπεριέλαβαν και τον πρώην πρόεδρο της European Mosquito Control Association (Ευρωπαϊκής Ενωσης Καταπολέμησης Κουνουπιών), στους εξέχοντες ομιλητές του 68ου συνεδρίου για την δημόσια υγεία της Καραϊβικής που ήταν επικεντρωμένο στα προβλήματα δημόσιας ανησυχίας και την ελονοσία που εξακολουθεί να πλήττει αρκετές από τις χώρες στην ευρύτερη περιοχή της Καραϊβικής.
Η ελληνική εμπειρία για την αποτροπή επανεμφάνισης της ελονοσίας παρουσιάστηκε μάλιστα ανάμεσα σε αυτές των εκπροσώπων του Αμερικανικού Οργανισμού Υγείας , των ερευνητών του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, του Ινστιτούτου της Τροπικής και Δημόσιας Υγείας της Ελβετίας καθώς και των υπευθύνων των προγραμμάτων αντιμετώπισης της ελονοσίας στο Σουρινάμ και στη Γαλλική Γουιάνα.
Η εξειδικευμένη εταιρία από την Θεσσαλονίκη έχει εφαρμόσει από το 2011 και μετά σχέδια απόκρισης σε 8 από τις 16 επίμαχες περιοχές της χώρας με αυτόχθονα κρούσματα (που αντιστοιχούν σε 78 από τα συνολικά 114 αυτόχθονα κρούσματα στην Ελλάδα, επί συνόλου 157 κρουσμάτων σε όλη την Ευρώπη). Πιο επικίνδυνη απ΄όλες αποδείχθηκε η συρροή κρουσμάτων που είχε παρουσιαστεί από το 2009 και μετά σε περιοχή της Πελοποννήσου αλλά όπως επισήμανε ο κ Μουρελάτος η παρέμβαση των φορέων δημόσιας υγείας και των φορέων καταπολέμησης ήταν έκτοτε καταλυτική, συστηματική και αποτελεσματική που περιόρισε την περιοχή μετάδοσης κι εξάλειψε άμεσα τον κίνδυνο εξάπλωσης. Εξ ίσου αποτελεσματική και σαφώς μικρότερης επικινδυνότητας ήταν η εμφάνιση 8 αυτόχθονων κρουσμάτων σε αστική περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας, το 2018.
Η ελληνική τεχνογνωσία για την αντιμεώπιση της ελονοσίας έφτασε μέχρι την Καραϊβική
Σύμφωνα με τον κ Μουρελάτο στο συνέδριο του Οργανισμού Δημόσιας Υγείας της Καραϊβικής (CARPHA) «παρουσιάσαμε το πως εντάσσουμε στην κανονική ροή των έργων καταπολέμησης κουνουπιών μεγάλης κλίμακας προληπτικές και κατασταλτικές δράσεις για την αντιμετώπιση της ελονοσίας στην Ελλάδα. Ο πιο κρίσιμος παράγοντας είναι η παρουσία μολυσματικών παραγόντων δλδ οι άνθρωποι- φορείς του παρασίτου(πλασμώδιο) της ελονοσίας, είτε νοσούντες, είτε όχι. Με δεδομένο ότι στην Ευρώπη δεν έχουμε παρουσία φορέων του πλασμώδιου και διαθέτουμε ισχυρά συστήματα υγείας, ο κίνδυνος για την επανεμφάνιση σήμερα και τα προσεχή χρόνια είναι μικρός, ανεξαρτήτως της αναμενόμενης αύξησης θερμοκρασίας λόγω κλιματικής κρίσης. Σε όλη την Ελλάδα μάλιστα την τελευταία πενταετία τα αυτόχθονα κρούσματα είναι σχεδόν μηδενικά».
Παλιότερες μελέτες έχουν καταγράψει ότι η Κεντρική Μακεδονία υπήρξε η τελευταία περιφέρεια που απαλλάχτηκε(1975) από την μάστιγα της ελονοσίας και ουσιαστικά ήταν αυτή που “έκλεισε” τον ανθελονοσιακό αγώνα στην Ελλάδα και την Ευρώπη…». Παρ όλα αυτά οι χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και η Τουρκία συνέχισαν να αντιμετωπίζουν χιλιάδες κρούσματα ελονοσίας μέχρι το 2015, χρονιά που κατάφεραν κι αυτές να απαλλαγούν…
«Αυτό που ειπώθηκε με έμφαση στο διεθνές συνέδριο στην Αγία Λουκία της Καραϊβικής, είναι ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση σήμερα δεν κινδυνεύει από την επανεμφάνιση της ελονοσίας όσο κινδυνεύει από τα υπάρχοντα νοσήματα που μεταδίδονται από διαβιβαστές όπως είναι ο δάγκειος πυρετός και ο ιός του Δυτικού Νείλου», επισήμανε ο κ Μουρελάτος. Στην Νότια Ευρώπη ως γνωστόν, τα τελευταία χρόνια ενδημεί ο ιός του Δυτικού Νείλου ενώ στην ίδια γεωγραφική ζώνη καταγράφεται σημαντική αύξηση αυτόχθονων κρουσμάτων δάγκειου πυρετού( περίπου 200 την τελευταία διετία) αλλά ευτυχώς όχι στην Ελλάδα…
Πηγή: Summer In Thessalonica: The Malaria Epidemic Of 1916
*Τις φωτογραφίες παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ Σπ. Μουρελάτος
