Οι τεχνολογικές καινοτομίες και η χρήση τεχνητής νοημοσύνης τα τελευταία χρόνια έχουν μπει δυναμικά στον χώρο της ηλεκτροκαρδιολογίας.
Τα «έξυπνα» ρολόγια που κάνουν καρδιογράφημα, το οποίο, μέσω εφαρμογής στο κινητό, ο ασθενής το στέλνει στο γιατρό του, κυκλοφορούν ήδη εδώ και μερικά χρόνια. Πλέον οι ειδικοί έχουν στραφεί στην πρόβλεψη της κολπικής μαρμαρυγής πριν εκδηλωθεί. Ήδη ομάδα του ΑΠΘ, χρησιμοποιώντας αλγορίθμους τεχνητής νοημοσύνης, μπορεί από ένα καρδιογράφημα με κανονικό ρυθμό να προβλέψει με ακρίβεια 80% την εκδήλωση κολπικής μαρμαρυγής στο μέλλον.
Οι τελευταίες εξελίξεις στον τομέα της ηλεκτροκαρδιογραφίας θα παρουσιαστούν στο 50ο Διεθνές Συνέδριο Ηλεκτροκαρδιολογίας, το οποίο θα πραγματοποιηθεί από τις 30 Μαΐου ως την 1 Ιουνίου στη Θεσσαλονίκη. Στο πλαίσιο του συνεδρίου θα παρουσιαστούν, μεταξύ άλλων, τα πρώτα δεδομένα από διεθνή μελέτη, η οποία εξετάζει τη δυνατότητα λήψης αντιπηκτικών φαρμάκων με ειδοποίηση του ασθενή την ώρα που ανιχνεύεται μέσω smart watch επεισόδιο κολπικής μαρμαρυγής, αντί για χρόνια λήψη.
Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο καθηγητής Καρδιολογίας, διευθυντής της Γ΄ Καρδιολογικής Κλινικής του ΑΠΘ και πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής του Συνεδρίου, Βασίλης Βασιλικός, ανέφερε: «Το ηλεκτροκαρδιογράφημα είναι μία εξέταση που υπάρχει πάνω από 100 χρόνια αλλά κρύβει μέσα του πολλές λεπτομέρειες. Τα τελευταία χρόνια με την τεχνητή νοημοσύνη και ειδικές τεχνικές έχουμε κατορθώσει να ανακαλύψουμε λεπτομέρειες και πληροφορίες οι οποίες μπορεί να βοηθήσουν για την πρόγνωση διαφόρων ασθενειών. Π.χ. υπάρχουν μοντέλα με τα οποία μπορούμε να προβλέψουμε αν κάποιος θα κάνει κολπική μαρμαρυγή. Υπάρχουν αρκετά μοντέλα. Είχαμε δουλέψει κι εμείς με το Εργαστήριό μας και έχουμε κάνει δημοσιεύσεις. Από ένα καρδιογράφημα σε κανονικό ρυθμό μπορούμε με μία ακρίβεια γύρω στο 80% να προβλέψουμε αν κάποιος θα κάνει κολπική μαρμαρυγή. Επίσης με άλλους αλγόριθμους, άλλες ομάδες έχουν προβλέψει αν κάποιος έχει στένωση αορτικής βαλβίδας. Αυτό έχει εφαρμοστεί και σε άλλες παθήσεις της καρδιάς».
Στο πλαίσιο του συνεδρίου θα παρουσιαστούν υπό βράβευση μελέτες Ελλήνων επιστημόνων για την πρόγνωση της κολπικής μαρμαρυγής, αλλά και Αμερικανική μελέτη, η οποία αφορά την πρόβλεψη μέσω υπολογιστικής προσομοίωσης, με τη χρήση ψηφιακού διδύμου, της καλύτερης θέσης για επέμβαση κατάλυσης σε περιπτώσεις αρρυθμιών. «Μεταξύ άλλων θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά κλινικά δεδομένα για smart watches που μπορούν να ανιχνεύσουν την κολπική μαρμαρυγή και όταν ανιχνευτεί εκείνη την ώρα να πάρει ο ασθενής το αντιπηκτικό του και να μην χρειάζεται να το παίρνει συνεχώς. Αυτό είναι διεθνής μελέτη που είναι σε εξέλιξη και τα πρώτα συμπεράσματα θα παρουσιαστούν στο συνέδριο», πρόσθεσε ο κ. Βασιλικός.
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με την αξιοπιστία των σύγχρονων πιεσομέτρων που δείχνουν αν υπάρχει κολπική μαρμαρυγή, ο κ. Βασιλικός σημείωσε: «Είναι αρκετά αξιόπιστα, αλλά δεν είναι ιδιαίτερα αξιόπιστα. Η κολπική μαρμαρυγή συνήθως είναι ο τελείως άρρυθμος σφυγμός, δεν έχει καμία λογική. Οπότε αυτό αν το ανιχνεύει το πιεσόμετρο σου λέει ότι μάλλον έχεις κολπική μαρμαρυγή. Η διάγνωση όμως γίνεται από το καρδιογράφημα. Γιατί μπορεί ο σφυγμός να είναι άρρυθμος και να μην έχει κανείς κολπική μαρμαρυγή αλλά να έχει κάποια άλλη αρρυθμία. Το καρδιογράφημα όμως είναι το gold standard. Αυτό που είναι πιο αξιόπιστο και χρησιμοποιείται πλέον και επίσημα και στην ιατρική είναι κάποια “έξυπνα” ρολόγια που βγάζουν κανονικό ηλεκτροκαρδιογράφημα το οποίο έχει μια πολύ καλή διακριτική ικανότητα. Και έχουν γίνει και κλινικές μελέτες, δηλαδή είναι αξιόπιστα».
Ο κ. Βασιλικός εξήγησε ακόμη ότι στις αρρυθμίες, δηλαδή στη διαταραχή του ρυθμού της καρδιάς, περιλαμβάνονται πολλών ειδών διαφορετικές ταχυκαρδίες ή βραδυκαρδίες. Η πιο συχνή αρρυθμία είναι η κολπική μαρμαρυγή, η οποία στην κλινική πράξη είναι μία συνήθως άρρυθμη ταχυκαρδία. «Η κολπική μαρμαρυγή έχει σχέση πολύ συχνά με την ηλικία, με την υπέρταση, με κάποιες άλλες νόσους της καρδιάς και θεωρείται μια επιδημία πλέον στον σύγχρονο κόσμο, διότι έχει σχέση κυρίως με την ηλικία. Οπότε επειδή έχει ανέβει ο μέσος όρος ηλικίας, έχει αυξηθεί ο επιπολασμός αυτής της κλινικής οντότητας, η οποία εκτός από το ότι χαλάει την ποιότητα ζωής, αυξάνει και τον κίνδυνο για θρομβοεμβολικά επεισόδια. Οπότε οι περισσότεροι πρέπει να παίρνουν για όλη τους τη ζωή αντιπηκτικά. Η πιθανότητα να κάνει κάποιος μαρμαρυγή είναι ανάλογη με το τι άλλα χαρακτηριστικά έχει. Π.χ. αν είναι άνω των 65 η πιθανότητα είναι περίπου 1% το χρόνο, αν είναι άνω των 65 και έχει στεφανιαία νόσο ή υπέρταση είναι 2-2,5%, αν έχει καρδιακή ανεπάρκεια ανεβαίνει στο 4-4,5%. Όσο έχει επιπλέον κλινικούς παράγοντες που σχετίζονται με τη δημιουργία της κολπικής μαρμαρυγής, αυξάνεται και το ποσοστό εμφάνισης», πρόσθεσε ο κ. Βασιλικός.
Το συνέδριο
Το συνέδριο διοργανώνεται από την International Society for Holter and NonInvasive Electrocardiology – ISHNE, και την International Society for Electrocardiology – ISE, σε συνεργασία με την Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία και τον Παγκύπριο Ιατρικό Σύλλογο. Εστιάζει στους σύγχρονους τρόπους διάγνωσης και θεραπείας των αρρυθμιών, με ιδιαίτερη έμφαση στις τεχνολογικές καινοτομίες και την τεχνητή νοημοσύνη, μέσα από παρουσιάσεις από κορυφαίους επιστήμονες διεθνώς. Στο επιστημονικό πρόγραμμα ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στους νέους ιατρούς, με πρωτοβουλίες που στοχεύουν στην ενίσχυση των γνώσεων, των κλινικών τους δεξιοτήτων και της δικτύωσής τους, όπως:
ISHNE Young: Learning from the Legends/Pioneers – μαθησιακή εμπειρία από κορυφαίους δασκάλους της ηλεκτροκαρδιολογίας και σημαντικές προσωπικότητες του χώρου
ISHNE Young / EHRA Young / HCS Young: Espresso & Resilience – μια βιωματική συνάντηση με έμπνευση και πρακτικά εργαλεία για την αντιμετώπιση του άγχους και ενίσχυση της συναισθηματικής ανθεκτικότητας στην κλινική καθημερινότητα
ECG Masterclass με τον καθηγητή A. Baranchouck (Queen’s University, Canada) – για τους λάτρεις του ηλεκτροκαρδιογραφήματος αλλά και για αυτούς που θέλουν να εμβαθύνουν και να γνωρίσουν καλύτερα τα μυστικά του
Pacemaker Masterclass με τον καθηγητή Y. Birnbaum (Baylor University, USA) – για εμβάθυνση στη σύγχρονη βηματοδότηση
