Το πεπτικό έλκος είναι μια «πληγή» που δημιουργείται στο βλεννογόνο του στομάχου ή του δωδεκαδακτύλου.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Το κυριότερο σύμπτωμα είναι ο πόνος στο επιγάστριο. Στο έλκος του στομάχου ο πόνος εκλύεται με το γεύμα, ενώ στο έλκος του δωδεκαδακτύλου ο πόνος υφίεται με την λήψη τροφής. Λιγότερα συχνά συμπτώματα είναι ο μετεωρισμός, η ανορεξία, η ναυτία και οι έμετοι.
Οι επιπλοκές που μπορεί να παρουσιαστούν είναι:
- Αιμορραγία- μπορεί να εκδηλωθεί ως αιματέμεση (έμετος με αίμα) ή ως μέλαινα (δύσοσμη, μαύρου χρώματος σαν πίσσα κένωση).
- Διάτρηση.
- Στένωση στο τελικό τμήμα του στομάχου.
Πώς δημιουργείται το έλκος;
Τα έλκη αναπτύσσονται όταν υπάρχει ανισσοροπία μεταξύ των προστατευτικών μηχανισμών του επιθηλίου και των επιθετικών παραγόντων, που στην περίπτωση του έλκους είναι το οξύ. Όταν λοιπόν η βλέννη που προστατεύει φυσιολογικά τα κύτταρα του πεπτικού σωλήνα υποστεί κάποια βλάβη, έρχεται σε επαφή το οξύ με τα κύτταρα και προκαλεί πληγή, το έλκος.
Τα δύο κυριότερα αίτια είναι:
- Ένα βακτήριο που ονομάζεται ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (H.Pylori).
- Τα ΜΣΑΦ (Μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη Φάρμακα). Τα φάρμακα αυτά (Voltaren, Ponstan, Mesulid, Brufen κ.ά.) αδυνατίζουν το προστατευτικό στρώμα της βλέννης και αυξάνουν τη δυνατότητα του οξέος να προκαλέσει βλάβη στα κύτταρα. Άλλα φάρμακα που σχετίζονται και ενοχοποιούνται είναι τα διφωσφονικά (π.χ Fosamax) και οι αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SS-RIs, αντικαταθλιπτικά).
Πώς γίνεται η διάγνωση του έλκους;
Πολύ σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η λήψη ενός καλού ιατρικού ιστορικού. Η διάγνωση όμως θα βασιστεί στην διενέργεια γαστροσκόπησης, κατά την οποία επισκοπείται ο βλεννογόνος του στομάχου και του 12δακτύλου για την ανεύρεση κάποιας «πληγής», του έλκους. Είναι δυνατό να ληφθούν και βιοψίες για την ανίχνευση του H. Pylori.
Συγκεκριμένα, στα έλκη του στομάχου θα πρέπει να διενεργηθεί και 2η γαστροσκόπηση μετά από 2 μήνες θεραπείας, για να επιβεβαιωθεί η επούλωση του έλκους και να αποκλειστεί με τις βιοψίες πιθανή κακοήθεια (κακοήθες έλκος).
Ποια είναι η θεραπεία του έλκους;
Ο πυλώνας της θεραπείας είναι τα φάρμακα που μειώνουν την έκκριση του οξέος από το στομάχι. Τα φάρμακα αυτά (Losec, Pariet, Nexium, Laprazol, Controloc) δίνονται για χρονικό διάστημα ανάλογο της εντόπισης του έλκους. Αν το έλκος έχει προκληθεί από το ελικοβακτηρίδιο θα χρειαστεί να ληφθούν επιπλέον και αντιβιοτικά, ενώ ένα μήνα μετά το τέλος της θεραπείας θα ελεγχθεί η εκρίζωση του, με το τεστ αναπνοής. Απαραίτητη επίσης, είναι η αποφυγή φαρμάκων όπως αυτά που προαναφέρθηκαν (ΜΣΑΦ, SS-RIs).
Τέλος, η διακοπή καπνίσματος και αλκοόλ φαίνεται ότι ενισχύει την αποτελεσματικότητα της θεραπείας.
Γράφει η Παπαδάκη Κωνσταντίνα
Γαστρεντερολόγος, Επιστημονική Συνεργάτις ΥΓΕΙΑ
Πηγή hygeia.gr
