Τον δικό της δρόμο προς την κλιματική ουδετερότητα χαράζει εδώ και τρία χρόνια η Καλαμάτα, μία από τις έξι ελληνικές και συνολικά εκατό ευρωπαϊκές πόλεις που επέλεξε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του προγράμματος για τη δημιουργία κλιματικά ουδέτερων πόλεων έως το 2030.
Η προσπάθεια αυτή αποτυπώνεται στο κλιματικό συμβόλαιο που έχει διαμορφώσει η πόλη έχοντας ως στόχο μεταξύ άλλων τη μείωση των εκπομπών αερίων κατά 94% μέσα από 77 δράσεις σε 4 άξονες. Μέχρι στιγμής σύμφωνα με στοιχεία από τοn δήμο Καλαμάτας, έχουν ήδη υλοποιηθεί 7 έργα ενώ σε φάση υλοποίησης είναι 17. Συγκεκριμένα, έχουν υλοποιηθεί έργα που αφορούν την παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκό πάρκο της ΔΕΥΑΚ, ενεργειακή αναβάθμιση του κολυμβητηρίου, σύστημα κοινόχρηστων ποδηλάτων και ΕΠΗΟ, οικιακή και συνοικιακή κομποστοποίηση, ενεργειακή αναβάθμιση δημοτικού φωτισμού, πάρκα τσέπης, οικιακοί ανταποδοτικοί ανακυκλωτές ενώ ενδεικτικά προς υλοποίηση είναι έργα που σχετίζονται με αστικές αναπλάσεις, η διαμόρφωση του πάρκου ΟΣΕ, η κατασκευή του πάρκου Ελιάς, η βιοκλιματική ανάπλαση της πλατείας Φυτειάς, η ελεγχόμενη στάθμευση, η ενεργειακή αναβάθμιση Βιοτεχνικού Πάρκου, οι παρεμβάσεις σε δημόσιους χώρους καθώς και το Πράσινο Σχολείο «Schoolheroes».
Όπως εξηγεί στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο αντιδήμαρχος Στρατηγικού Σχεδιασμού και Κλιματικής Ουδετερότητας, πολιτικός μηχανικός, Βασίλης Παπαευσταθίου, η Καλαμάτα είναι μία πόλη που βιώνει έντονα τα τελευταία χρόνια τους περιβαλλοντικούς κινδύνους.
«Βλέπουμε, ζούμε την αγωνία και τα άγχη της καθημερινότητας των πολιτών, τις δυσκολίες των τοπικών επιχειρήσεων και παράλληλα πρέπει να σχεδιάζουμε με ένα όραμα και μια στρατηγική για το πώς θα είναι οι πόλεις μας για τα επόμενα χρόνια και κυρίως, τι πόλεις θα κληρονομήσουμε στα παιδιά μας. Η Καλαμάτα ανήκει στο δίκτυο των έξι κλιματικά ουδέτερων ελληνικών πόλεων, μέρος των 100 ευρωπαϊκών πόλεων που έχουν δεσμευθεί να γίνουν κλιματικά ουδέτερες μέχρι το 2030, δηλαδή να εξισορροπήσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου με ό,τι μπορεί να απορροφήσουν οι φυσικοί αποδέκτες της περιοχής μας. Βρισκόμαστε λοιπόν σε αυτό το πιλοτικό οικοσύστημα, γιατί ακριβώς το 2050 ο μεγάλος στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι να προσπαθήσει να συγκρατήσει την αύξηση της θερμοκρασίας και να μην έχουμε τα πολύ έντονα φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής που παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια. Δεν αποτελεί πολυτέλεια να γίνουμε κλιματικά ουδέτεροι και να γίνουμε περιβαλλοντικά υπεύθυνοι. Είναι μια αναγκαιότητα, για εμάς και για το οικοσύστημα που θα δώσουμε στα παιδιά μας και στις επόμενες γενιές. Για το δικαίωμα των μελλοντικών γενεών να έχουν την ίδια πρόσβαση στους πόρους που έχουμε και εμείς. Θέλουμε μια πόλη που να είναι περιβαλλοντικά φιλική, τεχνολογικά έξυπνη και κοινωνικά δίκαιη», τόνισε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Παπαευσταθίου στο περιθώριο εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες μέρες για το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για το Κλίμα στο πλαίσιο του προγράμματος EU Regions Week – Close to You, με τη συνεργασία του INZEB ( Συντονιστή του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το Κλίμα στην Ελλάδα) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών και της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Αττικής.
Στον οδικό χάρτη που έχει αναπτυχθεί στο πλαίσιο του κλιματικού συμβολαίου, περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων δράσεις για την ενέργεια, τη βιώσιμη κινητικότητα, τις υποδομές, τη διαχείριση φυσικών πόρων, την κυκλική οικονομία καθώς και την περιβαλλοντική εκπαίδευση. Ενεργή συμμετοχή έχουν επιστημονικοί φορείς όπως το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου καθώς και η Περιφέρεια Πελοποννήσου μέσω της δημιουργίας ενός παρατηρητηρίου κλιματικής προσαρμογής σε συνεργασία με την Ακαδημία Αθηνών.
Ωστόσο καθοριστική θα είναι και η συνεργασία των πολιτών και των νέων ιδιαίτερα, μέσα από πρωτοβουλίες εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης.
«Θέλουμε να γίνει κτήμα κοινό των πολιτών. Είναι σημαντικό να είναι οι πολίτες και η κοινωνία των πολιτών μέρος αυτού, διότι δεν αφορά μόνο το 2030. Πρέπει να στήσουμε ένα όραμα που θα ξεπερνάει και το 2030 και θα μιλάει με απλό τρόπο με τον κόσμο. Αυτό το έχουμε ονομάσει «Καλαμάτα πόλη για να ζεις», μια πόλη δηλαδή που επενδύει στην ποιότητα ζωής της. Ο Δήμος Καλαμάτας υλοποιεί πάρα πολλά χρόνια πολλά ευρωπαϊκά προγράμματα που έχουν σχέση με τις αστικές αναπλάσεις, με τη βιώσιμη κινητικότητα, την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων. Εν τούτοις, ενώ έχουμε και πρωτοβάθμιους σχεδιασμούς, σχέδια αστικής προσβασιμότητας, βιώσιμης κινητικότητας, βιώσιμης αστικής ανάπτυξης, αυτό που μας δίνει η συμμετοχή μας στο Master Plan, είναι ένα στρατηγικό όραμα συμμετοχικό που ενοποιεί όλα αυτά τα διάσπαρτα εργαλεία σε μια κοινή κατεύθυνση», σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Παπαευσταθίου και προσθέτει ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό ο κόσμος να είναι από την αρχή κοινωνός της προσπάθειας και του σχεδιασμού. «Γι’ αυτό επενδύουμε πάρα πολύ στην εκπαίδευση και στα σχολεία. Ο καλύτερος πρεσβευτής για το κλίμα είναι οι οικογένειες και τα παιδιά», υπογραμμίζει.
Η Καλαμάτα, όπως εξηγεί, πέρα από τις προκλήσεις που συναντά, όπως την άνοδο των υδάτων και τη διάβρωση των ακτών -δεδομένου ότι είναι μία παράκτια πόλη- τα πλημμυρικά φαινόμενα και τις δασικές πυρκαγιές, έχει δοκιμαστεί στο παρελθόν σε κρίσεις, όπως ο καταστροφικός σεισμός του 1986. Μάλιστα, στο πλαίσιο αυτό, στο Κέντρο Καινοτομίας της Καλαμάτας Kalamata.Lab που έχει δημιουργηθεί λόγω της συμμετοχής στην πρωτοβουλία NetZero Cities του Δικτύου των Ευρωπαϊκών Κλιματικά Ουδέτερων Πόλεων μέχρι το 2030, υπάρχει ειδική αίθουσα αφιερωμένη στον σεισμό του 1986 όπου όσοι την επισκέπτονται αναβιώνουν μνήμες από το φαινόμενο.
Παράλληλα, έχουν αναπτυχθεί μεταξύ άλλων, ερευνητικά προγράμματα που αφορούν την παρακολούθηση θαλάσσιων κινδύνων και την προστασία της παράκτιας ζώνης ενώ η προσπάθειά της έχει ήδη βρει απήχηση και εκτός των ελληνικών τειχών. Συγκεκριμένα, το καλοκαίρι του 2026, η Καλαμάτα έχει προσκληθεί να συμμετάσχει σε έκθεση στο Γερμανικό Μουσείο Αρχιτεκτονικής (Deutsches Architekturmuseum – DAM) στη Φρανκφούρτη, με τίτλο «Too Hot – Πόλεις σε Κλιματική Μετάβαση», αποτελώντας μαζί με μία ακόμη πόλη της Πορτογαλίας, τις μοναδικές εκπροσώπους της περιοχής της Μεσογείου. Η έκθεση θα εξετάσει στρατηγικές για κλιματικά ουδέτερη αστική ανάπτυξη εστιάζοντας σε περιβαλλοντικές, κοινωνικά δίκαιες και χωρίς αποκλεισμούς προσεγγίσεις. Στόχος είναι να αναδειχθεί η πολυπλοκότητα και ποικιλομορφία των διαδικασιών αστικής μετάβασης σε διάφορες ευρωπαϊκές κλιματικές ζώνες και αστικά περιβάλλοντα, παρουσιάζοντας ταυτόχρονα συμμετοχικά μοντέλα για μια πιο δίκαιη προσαρμογή στη βιώσιμη αλλαγή.
Σημειώνεται ότι στο Πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «100 Κλιματικά Ουδέτερες Πόλεις έως το 2030 από και προς τους πολίτες», συμμετέχουν επίσης η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, η Καλαμάτα, τα Ιωάννινα, τα Τρίκαλα και η Κοζάνη.
πηγή ΑΠΕ ΜΠΕ
φωτογραφία: ΔΗΜΟΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ/kalamata.gr
