Βηρυτός: Τι είναι το νιτρικό αμμώνιο που προκάλεσε την έκρηξη και τι κίνδυνο υγείας έχουν τώρα οι πολίτες

Η πρωτεύουσα του Λιβάνου, Βηρυτός, συγκλονίστηκε την Τρίτη το απόγευμα από μια τρομακτική έκρηξη που σκότωσε τουλάχιστον δεκάδες άτομα και τραυμάτισε πολλούς περισσότερους.

Ο πρωθυπουργός της χώρας, Χασάν Ντιάμπ, είπε ότι η έκρηξη προκλήθηκε από περίπου 2.700 τόνους νιτρικού αμμωνίου που ήταν σε αποθήκη κοντά στο λιμάνι της πόλης. Τα πλάνα από τα βίντεο που έχουν βγει στη δημοσιότητα φαίνεται να δείχνουν ότι είχε ξεκινήσει πυρκαγιά στην αποθήκη πριν από την έκρηξη.

Τι είναι το νιτρικό αμμώνιο

Το νιτρικό αμμώνιο έχει τον χημικό τύπο NH₄NO₃. Παρασκευάζεται συνήθως ως μικρά πορώδη σφαιρίδια και είναι ένα από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα είδη λιπάσματος στον κόσμο. Είναι επίσης το κύριο συστατικό σε πολλούς τύπους εκρηκτικών εξόρυξης, όπου αναμιγνύεται με μαζούτ και πυροδοτείται με εκρηκτικό φορτίο.

Για να συμβεί μια καταστροφή από βιομηχανικό νιτρικό αμμώνιο, πολλά πρέπει να πάνε στραβά. Δυστυχώς, αυτό φαίνεται να συνέβη στη Βηρυτό.

Τι μπορεί να προκάλεσε την έκρηξη

Το νιτρικό αμμώνιο δεν καίγεται από μόνο του. Αντ’ αυτού, λειτουργεί ως πηγή οξυγόνου που μπορεί να επιταχύνει την καύση άλλων υλικών. Για να συμβεί καύση, πρέπει να υπάρχει οξυγόνο. Τα σφαιρίδια νιτρικού αμμωνίου παρέχουν πολύ πιο συγκεντρωμένη παροχή οξυγόνου από τον αέρα γύρω μας. Γι’ αυτό και είναι αποτελεσματικό στην εξόρυξη εκρηκτικών, όπου αναμιγνύεται με λάδι και άλλες καύσιμες ύλες.

Σε αρκετά υψηλές θερμοκρασίες, ωστόσο, το νιτρικό αμμώνιο μπορεί να αποσυντεθεί βίαια μόνο του. Αυτή η διαδικασία δημιουργεί αέρια όπως οξείδια του αζώτου και υδρατμούς. Αυτή η ταχεία απελευθέρωση αερίων προκαλεί έκρηξη.
Η αποσύνθεση του νιτρικού αμμωνίου μπορεί να πυροδοτηθεί εάν συμβεί έκρηξη όπου είναι αποθηκευμένο, ή εάν υπάρχει έντονη πυρκαγιά κοντά.

Το τελευταίο είναι αυτό που συνέβη στην έκρηξη της πόλης Τιαντζίν στην ανατολική Κίνα το 2015, η οποία σκότωσε 173 άτομα σε αποθήκη εύφλεκτων χημικών και νιτρικού αμμωνίου σε ένα εργοστάσιο χημικών.

Παρόλο που δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα τι προκάλεσε την έκρηξη στη Βηρυτό, τα πλάνα του συμβάντος δείχνουν ότι μπορεί να πυροδοτήθηκε από πυρκαγιά, ορατή από μακριά σε τμήμα της περιοχής του λιμανιού της πόλης πριν από την έκρηξη.

Είναι σχετικά δύσκολο για μια πυρκαγιά να προκαλέσει έκρηξη νιτρικού αμμωνίου. Η πυρκαγιά θα πρέπει να διατηρηθεί και να περιοριστεί στην ίδια περιοχή με τα νιτρικά αμμώνια.

Επίσης, τα σφαιρίδια νιτρικού αμμωνίου δεν είναι από μόνα τους καύσιμο για τη φωτιά, οπότε θα πρέπει να μολυνθούν ή να συσκευαστούν μαζί ή κοντά σε κάποιο άλλο εύφλεκτο υλικό.

Η υγεία των κατοίκων κινδυνεύει

Σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής πληροφορίες, οι 2.700 τόνοι νιτρικού αμμωνίου ήταν σε αποθήκη για έξι χρόνια χωρίς τις κατάλληλες προδιαγραφές ασφαλείας. Αυτό σχεδόν σίγουρα συνέβαλε στις τραγικές συνθήκες που οδήγησαν σε μια απλή πυρκαγιά που όμως έφτασε να προκαλέσει μια τόσο καταστροφική έκρηξη.

Μια έκρηξη νιτρικού αμμωνίου παράγει τεράστιες ποσότητες οξειδίων του αζώτου. Το διοξείδιο του αζώτου (NO2) είναι ένα ερυθρό, αρωματικό αέριο. Οι εικόνες από τη Βηρυτό αποκαλύπτουν ένα ξεκάθαρα κοκκινωπό καπνό που έφτασε εκατοντάδες μέτρα ψηλά μετά από την έκρηξη.

Τα οξείδια του αζώτου είναι συνήθως παρόντα στην αστική ατμοσφαιρική ρύπανση και μπορούν να ερεθίσουν το αναπνευστικό σύστημα. Τα αυξημένα επίπεδα αυτών των ρύπων επηρεάζουν ιδιαίτερα τα άτομα με αναπνευστικές παθήσεις.

Οι αναθυμιάσεις στην ατμόσφαιρα της Βηρυτού μετά την έκρηξη, θα αποτελέσουν κίνδυνο για την υγεία των κατοίκων έως ότου διαλυθούν φυσικά, κάτι που μπορεί να διαρκέσει αρκετές ημέρες ανάλογα με τον τοπικό καιρό.

Πηγή: iatropedia