Βόμβα στις αγγελίες για αναζήτηση υπαλλήλων

Φρένο στην καταπάτηση του δικαιώματος της ίσης μεταχείρισης των εργαζομένων από μεγάλη αλυσίδα καταστημάτων καφεστίασης βάζει ο Συνήγορος του Πολίτη. Σύμφωνα με τον νόμο απαγορεύεται κάθε µορφή άµεσης ή έµµεσης διάκρισης λόγω φυλής, χρώµατος, εθνικής ή εθνοτικής καταγωγής, γενεαλογικών καταβολών, θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης, ηλικίας, οικογενειακής ή κοινωνικής κατάστασης, σεξουαλικού προσανατολισµού, ταυτότητας ή χαρακτηριστικών φύλου, στον τοµέα της απασχόλησης και της εργασίας. Η συγκεκριμένη εταιρεία ζητώντας άτομα συγκεκριμένης ηλικίας στις αγγελίες της, χωρίς αιτιολογία, σύμφωνα με τον νόμο ασκούσε ηλικιακή διάκριση.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του Συνήγορου του Πολίτη: «Με αφορµή συγκεκριµένη αναφορά, ο Συνήγορος του Πολίτη διαπίστωσε ότι στην ιστοσελίδα µεγάλης αλυσίδας καταστηµάτων καφεστίασης, στο σύνολο των αναρτηµένων αγγελιών αναζήτησης υπαλλήλων τίθεται ανώτατο και κατώτατο ηλικιακό όριο, µεταξύ 20-35 ετών, ως κριτήριο πρόσληψης. Με τον τρόπο αυτό, αποκλείονται αυτοδικαίως υποψήφιοι µεγαλύτερης ή µικρότερης ηλικίας, χωρίς να είναι προφανής ο λόγος για τον οποίο η ηλικία τους συνιστά ουσιαστική και καθοριστική προϋπόθεση για την άσκηση των συγκεκριµένων καθηκόντων των προς πλήρωση θέσεων. Ο Συνήγορος ενηµέρωσε την εταιρεία ότι σύµφωνα µε την ισχύουσα νοµοθεσία, η ανωτέρω πρακτική αποτελεί παραβίαση της αρχής της ίσης µεταχείρισης λόγω ηλικίας. Ζήτησε δε, την αλλαγή τη πολιτικής προσλήψεων της εταιρείας, προκειµένου αυτή να εναρµονιστεί µε το εθνικό και ευρωπαϊκό πλαίσιο προστασίας κατά των διακρίσεων. Η εταιρεία συµµορφώθηκε πλήρως στις συστάσεις του Συνηγόρου, εξαλείφοντας το κριτήριο της ηλικίας από όλες τις αγγελίες της. Ο Συνήγορος του Πολίτη ως εθνικός φορέας αρµόδιος για την προώθηση της αρχής της ίσης µεταχείρισης και την καταπολέµηση των διακρίσεων, έχει αναλάβει πρωτοβουλία σειράς σχετικών παρεµβάσεων. Σε αυτό το πλαίσιο, η Αρχή θέτει ως προτεραιότητα την ευαισθητοποίηση των εργοδοτικών επιχειρήσεων και επιδιώκει τη συνεργασία µαζί τους, στοχεύοντας στην καταπολέµηση στερεοτύπων και προκαταλήψεων και στην εµπέδωση της αξίας της ίσης µεταχείρισης στην απασχόληση και την εργασία, ανεξαρτήτως επιµέρους χαρακτηριστικών ή ιδιοτήτων, όπως η ηλικία».

Ακολουθεί η επιστολή που έλαβε η εν λόγω εταιρεία από τον Συνήγορο του Πολίτη:

«Αξιότιµες Κυρίες / Αξιότιµοι Κύριοι,

Ο Συνήγορος του Πολίτη στο πλαίσιο των αρµοδιοτήτων του κατά το άρθρο 103, παρ. 9 του Συντάγµατος, τον ν. 4443/2016 και τον ν. 3094/2003, όπως αντικαταστάθηκε και ισχύει, εξετάζει την υπ’ αρ. φακέλου *** αναφορά, σχετικά µε τις αγγελίες αναζήτησης υπαλλήλων για τη στελέχωση των καταστηµάτων της εταιρείας σας, που αναρτώνται στην ιστοσελίδα *** και θέτουν ανώτατο και κατώτατο ηλικιακό όριο ως κριτήριο πρόσληψης.

Ι. Νοµοθετικό πλαίσιο προστασίας κατά των διακρίσεων

Σύµφωνα µε τον 4443/2016, απαγορεύεται κάθε µορφή άµεσης ή έµµεσης διάκρισης λόγω φυλής, χρώµατος, εθνικής ή εθνοτικής καταγωγής, γενεαλογικών καταβολών, θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης, ηλικίας, οικογενειακής ή κοινωνικής κατάστασης, σεξουαλικού προσανατολισµού, ταυτότητας ή χαρακτηριστικών φύλου, στον τοµέα της απασχόλησης και της εργασίας. Η απαγόρευση αυτή εφαρµόζεται σε όλα τα πρόσωπα, στον δηµόσιο και στον ιδιωτικό τοµέα και καταλαµβάνει µεταξύ άλλων, «α) τους όρους πρόσβασης στην εργασία και την απασχόληση εν γένει, συµπεριλαµβανοµένων των κριτηρίων επιλογής και των όρων πρόσληψης, ανεξάρτητα από τον κλάδο δραστηριότητας και σε όλα τα επίπεδα της επαγγελµατικής ιεραρχίας, καθώς και τους όρους υπηρεσιακής και επαγγελµατικής εξέλιξης,…» (άρθρο 3, παρ. 1).

Εξαίρεση από την ανωτέρω καθολική απαγόρευση προβλέπεται στο άρθρο 4 παρ. 1 του ν. 4443/2016: «…δεν συνιστά ανεπίτρεπτη διάκριση η διαφορετική µεταχείριση που βασίζεται σε χαρακτηριστικό σχετικό µε τους λόγους διάκρισης […] το οποίο λόγω της φύσης ή του πλαισίου των συγκεκριµένων επαγγελµατικών δραστηριοτήτων αποτελεί ουσιαστική και καθοριστική επαγγελµατική προϋπόθεση και εφόσον ο οικείος σκοπός είναι θεµιτός και η προϋπόθεση ανάλογη». Ειδικά η θέσπιση ανωτάτου ορίου ηλικίας στην πρόσβαση στην εργασία, δικαιολογείται µόνον υπό συγκεκριµένες, αυστηρές προϋποθέσεις και χρήζει ειδικής αιτιολόγησης (άρθρο 6). Σε αυτές τις περιπτώσεις, η ηλικία θα πρέπει αποδεδειγµένα να αποτελεί χαρακτηριστικό ουσιώδους σηµασίας σε σχέση µε την ικανότητα εκτέλεσης συγκεκριµένης επαγγελµατικής δραστηριότητας. Τυχόν έλλειψη τέτοιας ειδικής αιτιολογίας, συνιστά παραβίαση της αρχής της ίσης µεταχείρισης λόγω ηλικίας και υπονοµεύει τη νοµιµότητα των αγγελιών που θέτουν ανώτατο ηλικιακό όριο.
Η παράβαση των ανωτέρω διατάξεων επιφέρει διοικητικές κυρώσεις ως εξής: «Η κατά παράβαση των διατάξεων του παρόντος Μέρους διακριτική µεταχείριση λόγω φυλής, χρώµατος, εθνικής ή εθνοτικής καταγωγής, γενεαλογικών καταβολών, θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης, ηλικίας, οικογενειακής ή κοινωνικής κατάστασης, σεξουαλικού προσανατολισµού, ταυτότητας ή χαρακτηριστικών φύλου, από πρόσωπο που ενεργεί ως εργοδότης καθ’ οποιοδήποτε στάδιο πρόσβασης στην εργασία και την απασχόληση, κατά τη σύναψη ή άρνηση σύναψης εργασιακής σχέσης ή στη διάρκεια, λειτουργία, εξέλιξη ή λύση αυτής συνιστά παραβίαση της εργατικής νοµοθεσίας για την οποία επιβάλλονται από το Σώµα Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) οι διοικητικές κυρώσεις του άρθρου 24 του N. 3996/2011 (Α΄ 170).» (άρθρο 11, παρ. 2 του ν. 4443/2016).

ΙΙ. Η αρµοδιότητα του Συνηγόρου του Πολίτη

Με το άρθρο 14, παρ. 1 του ν. 4443/2016, ο Συνήγορος του Πολίτη ορίστηκε φορέας παρακολούθησης και προώθησης της εφαρµογής της αρχής της ίσης µεταχείρισης, στον ιδιωτικό, τον δηµόσιο και τον ευρύτερο δηµόσιο τοµέα. Στο πλαίσιο των ως άνω αρµοδιοτήτων του, ο Συνήγορος του Πολίτη «…µπορεί να ζητεί, µε ειδικά αιτιολογηµένο έγγραφό του, από ιδιώτη που κατονοµάζεται στην αναφορά, έγγραφα ή άλλα στοιχεία για την υπόθεση. Τα στοιχεία αυτά παρέχονται εφόσον δεν παραβιάζεται η νοµοθεσία περί προστασίας δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα. Ο Συνήγορος του Πολίτη υποχρεούται να διασφαλίζει το προσωπικό και επαγγελµατικό απόρρητο των ιδιωτών και να µη δηµοσιοποιεί στοιχεία που µπορεί να καταστήσουν δυνατό τον προσδιορισµό τους. Αν ιδιώτης αρνείται να παράσχει τα παραπάνω στοιχεία, ο Συνήγορος του Πολίτη µπορεί να ζητήσει τη συνδροµή δηµόσιας υπηρεσίας ή επαγγελµατικού συλλόγου κατά περίπτωση, καθώς και της εισαγγελικής αρχής.» (άρθρο 20, παρ. 5 του ν. 4443/2016). Τέλος, σύµφωνα µε το άρθρο 20, παρ. 2 του ν. 4443/2016, «Ο Συνήγορος του Πολίτη δύναται να επιληφθεί υποθέσεων αυτεπαγγέλτως. ∆ύναται, επίσης, να µην ανακοινωθεί το όνοµα και τα άλλα προσωπικά στοιχεία του προσώπου που κατέθεσε αναφορά, σύµφωνα µε την προηγούµενη παράγραφο, εφόσον το ζητήσει εγγράφως ο ίδιος ο ενδιαφερόµενος και εφόσον η διερεύνηση της αναφοράς είναι δυνατή χωρίς ανακοίνωση του ονόµατος.».

ΙΙΙ. Η αναζήτηση υπαλλήλων µέσω αγγελιών

∆υνάµει του ανωτέρω νοµοθετικού πλαισίου και µε αφορµή την προαναφερθείσα αναφορά, ο Συνήγορος του Πολίτη επισκέφθηκε την ιστοσελίδα σας και ειδικότερα την ενότητα JOBS, όπου διαπίστωσε ότι το σύνολο των αναρτηµένων αγγελιών αναζήτησης υπαλλήλων θέτει ηλικιακό όριο για τους υποψήφιους. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στις 19-62019, ήταν αναρτηµένες 20 αγγελίες1 που αφορούσαν θέσεις «Barista», «Service», «Ταµείο», «Delivery» και «Υπεύθυνος καταστήµατος» για τη στελέχωση καταστηµάτων σας ανά την Ελλάδα. Σε όλες ανεξαιρέτως τις αγγελίες υπήρχε ηλικιακό όριο τα 20-35 έτη, ενώ για τη θέση «Delivery» το όριο ήταν τα 20-30 έτη.

Το κριτήριο της ηλικίας που θέτετε ως προϋπόθεση πρόσληψης στην εταιρεία σας, αποκλείει αυτοδικαίως υποψηφίους µεγαλύτερης ή µικρότερης ηλικίας, χωρίς να είναι προφανής ο λόγος για τον οποίο η ηλικία τους συνιστά ουσιαστική και καθοριστική προϋπόθεση για την άσκηση των συγκεκριµένων καθηκόντων των προς πλήρωση θέσεων. Ως εκ τούτου, φαίνεται κατ’ αρχήν να αποτελεί, σύµφωνα µε την ισχύουσα νοµοθεσία, παραβίαση της αρχής της ίσης µεταχείρισης λόγω ηλικίας.

Βεβαίως, ο Συνήγορος του Πολίτη αναγνωρίζει ότι η πολιτική προσλήψεων της εταιρείας σας δεν αποτελεί µεµονωµένη περίπτωση. Αντιθέτως, η αναζήτηση υπαλλήλων µε όρους που συνιστούν διακριτική µεταχείριση των υποψηφίων κατά την πρόσβασή τους στην εργασία είναι γενικευµένη πρακτική των εργοδοτών, η οποία θεωρείται σχεδόν αυτονόητη. Το γεγονός αυτό οφείλεται στην έλλειψη ενηµέρωσης για την ισχύουσα νοµοθεσία, καθώς και ευαισθητοποίησης του κοινού σε ζητήµατα ίσης µεταχείρισης, σε συνδυασµό µε την ύπαρξη παγιωµένων στερεοτυπικών αντιλήψεων, οι οποίες σε µεγάλο βαθµό αναπαράγονται από πληθώρα αγγελιών, ως επί το πλείστον, εύρεσης εργασίας που δηµοσιεύονται σε ηλεκτρονικά και έντυπα µέσα.

Κατόπιν των ανωτέρω, ο Συνήγορος του Πολίτη ως εθνικός φορέας αρµόδιος για την προώθηση της αρχής της ίσης µεταχείρισης και για την καταπολέµηση των διακρίσεων και των προκαταλήψεων που τις τροφοδοτούν, έχει αναλάβει πρωτοβουλία σειράς παρεµβάσεων µε στόχο την εξοικείωση του ευρύτερου κοινού µε τις σχετικές προβλέψεις της νοµοθεσίας και την εµπέδωση της αξίας της ίσης µεταχείρισης και των ίσων ευκαιριών σε όλους – εργοδότες, εργαζόµενους και µεσάζοντες. Ενόψει τούτου, σας αποστέλλεται το παρόν έγγραφο, µε σκοπό την πληρέστερη ενηµέρωσή σας σχετικά µε το νοµοθετικό πλαίσιο που διέπει τους όρους πρόσβασης στην απασχόληση, προκειµένου να εναρµονιστεί η πολιτική της εταιρείας σας µε το εθνικό και ευρωπαϊκό πλαίσιο προστασίας κατά των διακρίσεων.

Περαιτέρω, η Αρχή, θεωρώντας ότι επιχειρήσεις, που επιδεικνύουν αξιόλογη εταιρική κοινωνική ευθύνη, όπως η δική σας, µπορούν να συµβάλλουν στη σταδιακή αλλαγή της νοοτροπίας στα ζητήµατα ισότιµης πρόσβασης στην απασχόληση, επιδιώκει τη συνεργασία µαζί σας. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Συνήγορος του Πολίτη ζητά τη συνδροµή σας για την επίτευξη του ανωτέρω σκοπού και παραµένει στη διάθεσή σας, εφόσον επιθυµείτε µία συνάντηση εργασίας προκειµένου να τεθούν αναλυτικά οι όροι υιοθέτησης καλών πρακτικών στην πολιτική προσλήψεων της εταιρείας σας.

Σας ευχαριστούµε για την προσοχή σας και αναµένουµε τις απόψεις σας στις επισηµάνσεις του Συνηγόρου του Πολίτη».

Όπως αναφέρθηκε και παραπάτων η εταιρεία συµµορφώθηκε πλήρως στις συστάσεις του Συνηγόρου του Πολίτη.

Πηγή dikaiologitika.gr