Βυζαντινές μάχες: Η νικηφόρα μάχη στο Δημητρίτσι Σερρών στις 17 Νοεμβρίου 1185

 Στη βυζαντινή εποχή η Βισαλτία υπέστη επιδρομές διαφόρων φυλών. Αξιομνημόνευτη είναι η μάχη που δόθηκε στην περιοχή της Βισαλτίας, στο χωριό Δημητρίτσι στις 17 Νοεμβρίου 1185, μεταξύ του στρατού των Νορμανδών της Σικελίας και του Βυζαντινού στρατού με επικεφαλή τον Αλέξανδρο Βρανά. Στη μάχη αυτή ηττήθηκαν οι Νορμανδοί και αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν.

  Πιο συγκεκριμένα, ο Νορμανδικός στρατός που είχε καταλάβει τη Θεσσαλονίκη είχε χωρισθεί σε τρία μέρη : α) ένα μέρος είχε παραμείνει στη Θεσσαλονίκη β) ο κύριος στρατός κατευθύνθηκε ανατολικά προς τις πόλεις Αμφίπολη και Σέρρες και 3)μια προφυλακή προωθήθηκε περαιτέρω στην Εγνατία Οδό προς την Κωνσταντινούπολη πλησιάζοντας τη Μοσυνόπολη της Θράκης, την οποία κατέλαβε. Απώτερος στόχος του ικανότατου Γουλιέλμου Β ήταν η κατάληψη της Κωνσταντινούπολης και η αναγόρευση του ίδιου σε Ρωμαίο αυτοκράτορα.

  Σύμφωνα με τον Νικήτα Χωνιάτη, ο στρατηγός Αλέξιος Βρανάς οδήγησε το στράτευμά του εναντίον των Νορμανδών, οι οποίοι είχαν εκτελέσει τακτική καμένης γης γύρω από την περιοχή της Αμφίπολης και των Σερρών, στον τόπο «τον λεγόμενον του Δημητρίτζη». Το όνομα του πεδίου μάχης δεν ήταν Δημητρίτσι εκείνη την εποχή. Σύμφωνα με την παράδοση, πήρε το όνομα από το στρατηγό Δημητρίτσα που έπεσε σε αυτή τη μάχη. Κάτι τέτοιο όμως, δεν αναφέρει ούτε ο Νικήτας Χωνιάτης, ούτε ο Θεόδωρος Σκουταριώτης, οι οποίοι αποτελούν βασικές ιστορικές πηγές της εποχής.

  Ο Χωνιάτης υπογραμμίζει την αυτοπεποίθηση των Βυζαντινών στρατευμάτων, η οποία είχε κερδηθεί από την πρόσφατη επιτυχία στη Μοσυνόπολη και την απώλεια ηθικού που είχαν υποστεί οι Νορμανδοί για τον ίδιο λόγο. Στις 17 Νοεμβρίου 1185, ο βυζαντινός στρατός εξαπόλυσε μια αιφνίδια επίθεση εναντίον των Νορμανδών.

   Οι Νορμανδοί δέχτηκαν την αρχική επίθεση με κάποια επιτυχία αλλά, μετά από μία ασταθή διαμάχη, υποχώρησαν λόγω της παρορμητικής επίθεσης των βυζαντινών και τράπηκαν σε φυγή. Κάποιοι σκοτώθηκαν κατά τη φυγή, άλλοι οδηγήθηκαν προς το Στρυμόνα, πολλοί πιάστηκαν αιχμάλωτοι πολέμου. Η βυζαντινή νίκη ήταν ολοκληρωτική : οι Νορμανδοί ηγέτες ο κόμης Ριχάρδος της Ακέρα και ο κόμηςΒαλδουίνος ( ή Αλδουίνος) πιάστηκαν και οι δύο αιχμάλωτοι πολέμου.

Ήταν μια πολύ μεγάλη επιτυχία για τους Βυζαντινούς σε μια περίοδο παρακμής. Οι Νορμανδοί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη φιλόδοξη εκστρατεία τους και να επιστρέψουν στη Σικελία, μετά από μερικά χρόνια το βασίλειό τους κατακτήθηκε από γερμανικά φύλα.

Η νίκη του βυζαντινού στρατού στο Δημητρίτσι απομάκρυνε οριστικά τον κίνδυνο των Νορμανδών, ανέστειλε την κινητοποίηση των Τούρκων του Ικονίου κι ενίσχυσε σημαντικά το ηθικό των Βυζαντινών, αποδεικνύοντας πως το Βυζαντινό Κράτος ήταν ακόμη σε θέση να αντιμετωπίσει τις οποιεσδήποτε προκλήσεις διαθέτοντας ικανότατους ανθρώπους. Δυστυχώς, τα γεγονότα που ακλούθησαν και οι κακοί χειρισμοί τόσο στην εσωτερική όσο και στην εξωτερική πολιτική οδήγησαν στην κατάρρευση του Βυζαντίου και στην άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους το 1204.