Οι Λαζαρίνες της Κοζάνης

Ο κύκλος των πασχαλιάτικων εθίμων στην δυτική Μακεδονίας αρχίζει από το Σάββατο του Λαζάρου, όπου οι «Λαζαρίνες» από την Αιανή, τον Κρόκο, τη Λευκοπηγή, την Καισαριά, τη Ροδιανή και την Αγ. Παρασκευή Κοζάνης, με τις χρωματιστές παραδοσιακές στολές τους ξεκινούν για να τραγουδήσουν Λαζαράτικα τραγούδια στις γειτονιές των χωριών τους και να χορέψουν στις πλατείες το χορό «Τσιντσιρό».

Σύμφωνα με το παραδοσιακό τελετουργικό, οι Λαζαρίνες είναι κορίτσια της παιδικής ηλικίας έως και της περιόδου του γάμου, κάτι που όμως δεν ισχύει στις μέρες μας αφού σήμερα συμμετέχουν γυναίκες όλων των ηλικιών. Δεν νοείται κορίτσι της οικογένειας να μην υποδυθεί έστω μια φορά τον ρόλο της Λαζαρίνας και δεν υπάρχει οικογένεια που να μην διαθέτει τουλάχιστον μία χρωματιστή στολή, που τα υφάσματά της έχουν δημιουργηθεί σε τοπικούς αργαλειούς της περιοχής.

Οι Λαζαρίνες συγκεντρώνονται συνήθως σε ένα συγκεκριμένο σπίτι -το ονομάζουν κονάκι- και κατά ομάδες επισκέπτονται όλες τις γειτονιές του χωριού, λένε πασχαλιάτικα ή αυτοσχέδια τραγούδια, που αρμόζουν στις επιθυμίες και την κατάσταση της οικογένειας.

Έλκουν την καταγωγή τους από τα «Παρθένεια», τους χαρακτηριστικούς χορούς από ομάδες κοριτσιών των Δωρικών πόλεων του βορρά. Αργότερα, στα βυζαντινά χρόνια συνδέθηκαν με την Ανάσταση του Λαζάρου, την αναγέννηση της φύσης και την ανανέωση της ζωής. Στο έθιμο λαμβάνουν μέρος μόνο τα κορίτσια και βασικό τους χαρακτηριστικό είναι ο χορός και το τραγούδι χωρίς καμία συμμετοχή μουσικών οργάνων.