Αντιδράσεις για τη μαύρη Κλεοπάτρα του Netflix

Η σειρά του Netflix «Βασίλισσα Κλεοπάτρα» προκαλεί διαμαρτυρίες στην Αίγυπτο εξαιτίας της μαύρης ηθοποιού. Ερωτήματα για την ιστορική ακρίβεια και την ελευθερία της τέχνης.

Κανείς δεν γνωρίζει πώς έμοιαζε η Κλεοπάτρα στην πραγματικότητα. Από την πλευρά του πατέρα της, Πτολεμαίου ΧΙΙ, ήταν μακεδονικής – ελληνικής καταγωγής ενώ η καταγωγή της μητέρας της είναι ασαφής.

Advertisement

Μια σειρά του Netflix δίνει όμως τώρα μια νέα εικόνα της Κλεοπάτρας Η σειρά ντοκιμαντέρ ξεκινά στις 10 Μαΐου και έχει ήδη προκαλέσει σάλο. Ο λόγος είναι διότι τον πρωταγωνιστικό ρόλο έχει αναλάβει η μαύρη Βρετανίδα ηθοποιός Αντέλ Τζέιμς. Ο δικηγόρος Μαχμούντ αλ Σεμαρί προσέφυγε στη δικαιοσύνη κατά του Netflix επειδή ο ρόλος της Κλεοπάτρας παιγμένος από μια μαύρη γυναίκα θα «διαστρεβλώσει και θα διαγράψει την ταυτότητα της Αιγύπτου».

Ο Μοσταφά Βαζίρι, επικεφαλής του Ανώτατου Συμβουλίου Αρχαιοτήτων στην Αίγυπτο, δηλώνει πως η απεικόνιση της διάσημης βασίλισσας ως μαύρης δεν είναι τίποτα λιγότερο από «παραποίηση της αιγυπτιακής ιστορίας». Αυτό δεν είναι ρατσιστικό, διευκρινίζει, «είναι απλώς η υπεράσπιση της ιστορίας της βασίλισσας Κλεοπάτρας, η οποία αποτελεί σημαντικό μέρος της ιστορίας της Αιγύπτου στην αρχαιότητα».

Τι συμβαίνει πραγματικά;

Αντιδράσεις για τη μαύρη Κλεοπάτρα του Netflix
Λευκή σαν την Τέιλορ: Η ταινία του 1963 παγίωσε την εικόνα της Κλεοπάτρας Εικόνα: London Express/dpa/picture-alliance

Τα ιστορικά τεκμήρια δεν παρέχουν καμία πληροφορία σχετικά με το χρώμα του δέρματος της Κλεοπάτρας. Σήμερα στο μυαλό μας την ταυτίζουμε περισσότερο με την Ελίζαμπεθ Τέιλορ, η οποία έπαιξε τον ομώνυμο ρόλο το 1963. Η σκηνοθέτης της ταινίας σήμερα, Τίνα Γκαράβι, επισημαίνει πάντως ότι η οικογένεια της Κλεοπάτρας ζούσε στην Αίγυπτο ήδη επί 300 χρόνια. «Ήταν λοιπόν η Κλεοπάτρα μαύρη; Δεν ξέρουμε με βεβαιότητα, αλλά μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι δεν ήταν λευκή όπως η Ελίζαμπεθ Τέιλορ», γράφει.

Το Netflix χαρακτήρισε την επιλογή της Αντέλ Τζέιμς στο ρόλο ως «δημιουργική απόφαση» και κάνει αναφορά στον πολυπολιτισμικό πληθυσμό της Αιγύπτου εκείνη την εποχή.

Advertisement

Οι συζητήσεις για την Κλεοπάτρα, η οποία πέθανε πριν από 2.000 και πλέον χρόνια, συνεχίζουν να απασχολούν την ανθρωπότητα. Οι αντιπαραθέσεις για την πασίγνωστη βασίλισσα έχουν βαθιές ρίζες. «Η Κλεοπάτρα ήταν εκπρόσωπος του ανώτερου αιγυπτιακού πολιτισμού με την επιρροή του στην Ελλάδα. Κατά συνέπεια λοιπόν και της δημιουργίας του δυτικού πολιτισμού», έγραφε το 2013 η Γκεζίνε Κρύγκερ, καθηγήτρια σύγχρονης και μη ευρωπαϊκής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης σε άρθρο της με τον τίτλο «Πέρα από την Αφρική»

Η μαύρη κοινότητα

Αντιδράσεις για τη μαύρη Κλεοπάτρα του Netflix
Σκηνή από τη σειρά του Netflix «Βασίλισσα Κλεοπάτρα»


Σε ποιον λοιπόν ανήκει αυτό το επίτευγμα; «Σε έναν ανώτερο αφρικανικό πολιτισμό ή σε ένα προπύργιο της Ευρώπης στην αφρικανική ήπειρο»;. Το κάστινγκ της αμερικανικής παραγωγής «Βασίλισσα Κλεοπάτρα» δεν αφορά μόνο ένα καλλιτεχνικό αποτέλεσμα αλλά διαπραγματεύεται τη μαύρη κληρονομιά της ανθρωπότητας.

Στις ΗΠΑ, οι μαύροι έχουν παρουσιαστεί στην ιστορία κυρίως ως αντικείμενα, πρώτα της δουλείας και τελικά της απελευθέρωσης, γράφει η Γκεζίνε Κρύγκερ, δηλαδή «ως μέρος μιας λευκής ιστορίας χειραφέτησης και προόδου». Μέσω της αναφοράς στην Κλεοπάτρα και την αφρικανική Αίγυπτο, η μαύρη κοινότητα “έχει να συνεισφέρει κάτι όχι μόνο στην αμερικανική ιστορία, αλλά και στις πολιτισμικές απαρχές της”.

Η συζήτηση αναδεικνύει ένα ακόμα πολύ ενδιαφέρον γεγονός, ότι το χρώμα του δέρματος και η φυλή δεν έπαιζαν κανένα ρόλο στην αρχαιότητα. Εν τω μεταξύ, η πρωταγωνίστρια Αντέλ Τζέιμς αντέδρασε ψύχραιμα στην κριτική, γράφοντας στο Twitter: «Αν δεν σας αρέσει το κάστινγκ, μην παρακολουθήσετε τη σειρά».

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου

πηγή Deutsche Welle


ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Το ΚΚΕ «για την αντιπαράθεση σχετικά με τις απαράδεκτες δηλώσεις του Ισραηλινού πρέσβη στην Αθήνα»

04/08/25 5:48 μμ

Το ΚΚΕ «για την αντιπαράθεση σχετικά με τις απαράδεκτες δηλώσεις του Ισραηλινού πρέσβη στην Αθήνα»

Ο Αντετοκούνμπο από σήμερα στην προετοιμασία της εθνικής για το EuroBasket 2025

04/08/25 5:42 μμ

Ο Αντετοκούνμπο από σήμερα στην προετοιμασία της εθνικής για το EuroBasket 2025

Βρετανία: Ξεκινά η διάθεση εμβολίου κατά της γονόρροιας

04/08/25 5:36 μμ

Βρετανία: Ξεκινά η διάθεση εμβολίου κατά της γονόρροιας

Ρεύμα: Τι είναι το κόκκινο τιμολόγιο που έρχεται

04/08/25 5:36 μμ

Ρεύμα: Τι είναι το κόκκινο τιμολόγιο που έρχεται

Νεκρός 81χρονος στην παραλία της Επανομής

04/08/25 5:37 μμ

Νεκρός 81χρονος στην παραλία της Επανομής

ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ: Ενώ ο πλανήτης καίγεται, ο κ. Μητσοτάκης αποφάσισε να κάψει και τα σκουπίδια για να κερδοσκοπούν λίγοι εργολάβοι

04/08/25 5:37 μμ

ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ: Ενώ ο πλανήτης καίγεται, ο κ. Μητσοτάκης αποφάσισε να κάψει και τα σκουπίδια για να κερδοσκοπούν λίγοι εργολάβοι

Λίβανος: Πέντε χρόνια μετά την καταστροφική έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού, ο πρόεδρος της χώρας υπόσχεται δικαιοσύνη

04/08/25 5:08 μμ

Λίβανος: Πέντε χρόνια μετά την καταστροφική έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού, ο πρόεδρος της χώρας υπόσχεται δικαιοσύνη

Δικογραφία σε βάρος πέντε Ρομά για εκβίαση – Ζήτησαν 10.000 ευρώ επειδή το θύμα χώρισε την αδερφή του δράστη

04/08/25 5:05 μμ

Δικογραφία σε βάρος πέντε Ρομά για εκβίαση – Ζήτησαν 10.000 ευρώ επειδή το θύμα χώρισε την αδερφή του δράστη

Nelly’s- Η Σαντορίνη του μεσοπολέμου - Φωτογραφική έκθεση στο Κέντρο Φωτογραφίας Καστελάνα, στο Καστέλι Πύργου Σαντορίνης

04/08/25 4:59 μμ

Nelly’s- Η Σαντορίνη του μεσοπολέμου – Φωτογραφική έκθεση στο Κέντρο Φωτογραφίας Καστελάνα, στο Καστέλι Πύργου Σαντορίνης

Σέρρες: Θρήνος στον Δραβήσκο για τον χαμό του 19χρονου σε τροχαίο

04/08/25 4:51 μμ

Σέρρες: Θρήνος στον Δραβήσκο για τον χαμό του 19χρονου σε τροχαίο

Παραλία Οφρυνίου: Πυκνώνει το μυστήριο για την 59χρονη Βρετανίδα που εξαφανίστηκε ενώ ο σύζυγός της κοιμόταν

04/08/25 4:39 μμ

Παραλία Οφρυνίου: Πυκνώνει το μυστήριο για την 59χρονη Βρετανίδα που εξαφανίστηκε

Θανατηφόρο τροχαίο με θύμα Αρκούδα στη Φλώρινα

04/08/25 4:22 μμ

Θανατηφόρο τροχαίο με θύμα Αρκούδα στη Φλώρινα